ارزیابی تأثیر عوامل اقلیمی مؤثر بر کشت زعفران با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) موردمطالعه: دهستان‌های شهرستان رشتخوار

مقاله 6، دوره 2، شماره 1، بهار 1393، صفحه 75-90 

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22048/jsat.2014.6187

نویسندگان

سعید کامیابی 1؛ مجید حبیبی نوخندان2؛ احمدرضا روحی3

1استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سمنان

2عضو هیت علمی و استادیار مرکز ملی اقلیم‌شناسی مشهد

3دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای طبیعی(اقلیم) دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت‌حیدریه

چکیده

مقاله حاضر، باهدف مشخص کردن معیارهای اقلیمی و شناخت رتبه عوامل مؤثر بر کشت زعفران و ارزیابی تأثیر آن در شهرستان رشتخوار از توابع استان خراسان رضوی انجام گردیده است. فرضیه اصلی تحقیق این است که شهرستان رشتخوار شرایط لازم، جهت کاشت و افزایش زیر کشت بردن، محصول زعفران را دارد و در طول تحقیق همواره این سؤال مدنظر بوده که کدام‌یک از عوامل اقلیمی تأثیر بیشتری بر کشت زعفران در شهرستان رشتخوار داشته است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بر پایه گردآوری داده‌های ایستگاه‌های هواشناسی منطقه و عملکرد زعفران در منطقه موردمطالعه، دریک دوره‌ی ده‌ساله است. در این تحقیق با در نظر گرفتن عوامل اقلیمی مؤثر بر کشت زراعی زعفران از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و برای اولویت‌بندی نواحی روستایی دهستان‌های منطقه رشتخوار به منظور کشت اراضی استفاده‌شده است. فرایند تحقیق شامل گردآوری اطلاعات، محاسبات و تحلیل‌های آماری، ورود اطلاعات به نرم‌افزار Expert choice، خوشه‌بندی و ارزش‌گذاری معیارها و تلفیق اطلاعات بوده است. نتایج تحقیق نشان داد، در میان عوامل محیطی، بارش با ضریب (281/0) و دما با ضریب (137/0) بیشترین تأثیر را در کشت زعفران داشته‌اند. منابع آبی و تبخیر در این نظرسنجی نیز پایین‌ترین امتیاز را به خود اختصاص داده‌اند؛ و در میان دهستان‌های این شهرستان، دهستان حسین‌آباد شرایط مناسب‌تری جهت کشت زعفران دارد.

کلیدواژه‌ها

تصمیم‌گیری چند معیاره؛ رتبه‌بندی؛ عوامل و عناصر اقلیمی؛ نرم‌افزار (Expert choice)

موضوعات

کشاورزی و علوم پایه

عنوان مقاله [English]

Effect of climatic factors affecting saffron using analytic hierarchy process(AHP); (Case Study Roshtkhar Region, Iran)

نویسندگان [English]

Saeid Kamyabi1؛ Majid Habibi Nokhandan2؛ Ahmadreza Rouhi3

1Assistant Professor in Geography, Islamic Azad University, Semnan Branch

2Faculty Member and Assistant Professor, National Center of Climatology of Mashhad

3MSc. Student of Nature Geography (Climate), Islamic Azad University, Torbat Hydreih Branch

چکیده [English]

The present paper aimed to determine the criteria for understanding climate and ranking factors influencing saffron and assess its impact on Roshtkhoar city of Khorasan Razavi province. The city of Roshtkhar has potential for increasing saffron cultivation; therefore, the main hypothesis during the research was, which climatic factors had the most influence on the cultivation of saffron in the city Roshtkhar. The research methodology was based on a period of ten years cross-sectional data collected from meteorological stations in the studied area. In this study, with taking into account of climatic factors affecting the cultivation of saffron, Analytical Hierarchy Process (AHP) method was used to prioritize rural and regional municipalities Roshtkhar cultivated land. Research process included data collection, analysis, statistical analysis, data entry software Expert choice, clustering and selection criteria, and integrating information. The results showed that, among environmental factors, precipitation index (0.281) and temperature coefficient (0.137) had the greatest impact in saffron cultivation. Water resources and evaporation of water had the lowest score in the survey accounted. In the municipalities of the city, Hossein-Abad districts had favorable conditions for growing saffron.

کلیدواژه‌ها [English]

Saffron, Climatic factor& element, Multi-criteria decision making, Ranking, expert choice

منبع : نشریه علمی پژوهشی زراعت و فناوری زعفران

دانلود اصل مقاله (1.11 MB)